Poradzisz sobie z problemem konia, który wyprzedza, jeśli zastosujesz trzy kroki: zdiagnozujesz przyczynę, zastosujesz odpowiednie techniki, będziesz do bólu konsekwentna.
Wolisz oglądać, niż czytać? Świetnie! Zobacz film „Co robić, gdy koń wyprzedza”.Film jest dość długi, ale nie martw się. W opisie filmu na YouTubie znajdziesz spis treści, jeśli masz czas na obejrzenie tylko najistotniejszych dla Ciebie fragmentów. Jeśli masz jakieś uwagi lub pytania, podziel się nimi w komentarzu.
Najpierw zdiagnozuj przyczynę
Jeśli chcesz trwale wyeliminować niechciane zachowanie konia, najpierw zdiagnozuj przyczynę. Pamiętaj, że jeśli nie wyeliminujesz przyczyny, a jedynie będziesz doraźnie walczyć ze skutkami, problemy będą stale nawracać. Podnosiłam tę kwestię w moim materiale „Co to jest łykanie”
Znalezienie przyczyny jest kluczowe również z innego względu. Na takie samo zachowanie konia, np. wyprzedzanie, będziesz inaczej reagować i stosować inne techniki w zależności od przyczyny zachowania. Dlatego nim przejdziesz do jakichkolwiek korekt, musisz zastanowić się, dlaczego koń przejawia określone zachowanie.
Dlaczego koń wyprzedza
Są cztery główne przyczyny powodujące, że koń wyprzedza.
Pierwsza, koń ma z natury długi wykrok. Idzie spokojnie, ale jego krok jest na tyle obszerny, że prowadząc go, zostajesz w tyle. Jest to cecha charakterystyczna koni pełnej krwi angielskiej, kłusaków i nowoczesnych koni półkrwi, takich jak kwpn-y, angloaraby, czy konie niemieckie.
Druga, z reguły koń zachowuje się spokojnie, ale teraz coś go zdenerwowało, wystraszyło, podekscytowało. Wpisują się tu wszelkie zachowania świadczące o podniesionym poziomie adrenaliny.
Trzecia, koń jeszcze nie wie, że nie powinien wyprzedzać człowieka.
Czwarta, koń wie, że nie powinien wyprzedzać człowieka, ale się do tego nie stosuje.
Co robić, gdy koń wyprzedza
Dopiero po znalezieniu przyczyny, możesz przystąpić do działania i zastosować właściwe techniki i metody postępowania. Na tym etapie musisz pamiętać, żeby zawsze dostosowywać intensywność pomocy do temperamentu i stopnia wyszkolenia konia. Nawet wykorzystując tę samą technikę, będziesz inaczej pracować z koniem o dużym temperamencie i na początkowym etapie szkolenia oraz z koniem flegmatycznym i już zaawansowanym w szkoleniu.
Koń o długim wykroku
Jeżeli przyczyną wyprzedzania jest z natury długi wykrok u konia, to zaakceptuj ten fakt, ciesz się nim i w żadnym razie nie ingeruj w jego naturalną długość. Naturalnie obszerny wykrok jest ogromną zaletą konia wierzchowego i uważam, że jakiekolwiek próby skrócenia go przy wykorzystaniu niżej opisanych metod, przyniosą więcej straty niż pożytku. Z jednej strony, będziesz mieć konia, za którym łatwiej nadążyć przy prowadzeniu, ale zrujnujesz sobie jazdę. Nie warto!
To, co możesz zrobić, to starać się wydłużać i nieco przyspieszać własny krok, tak aby nadążyć za koniem. Jeśli mimo to, masz duże trudności w dotrzymaniu mu kroku, stosuj okrążanie, które opisałam poniżej. Możesz zobaczyć tę technikę w filmie „Co robić, gdy koń wyprzedza” (moment filmu: 08:40)
Dodatkowo, staraj się tak planować pracę z koniem, żeby długość jego kroku była jak najmniej dokuczliwa. Przykładowo, jeśli koń jest w areszcie boksowym i nie może wychodzić na padok, zamiast spacerować z nim w ręku, polonżuj go w stępie.
Koń pod wpływem adrenaliny
Jeżeli przyczyną wyprzedzania jest zastrzyk adrenaliny wywołany przez otoczenie, wówczas zastosuj okrążanie. Absolutnie nie walcz z koniem! To w tej sytuacji bez sensu. Koń, który jest podekscytowany lub zdenerwowany, nie jest otwarty na naukę nowych rzeczy. Karanie też nie ma sensu. Ostre korekty spowodują jeszcze silniejsze zdenerwowanie i mogą tylko doprowadzić do walki między Wami. Zamiast tego, zatrzymaj się, pozwól się wyprzedzić i poproś konia, żeby zrobił koło wokół Ciebie. Kończąc koło, koń znów jest za Tobą, a Ty możesz ruszyć do przodu. Stosuj tę technikę tak często, jak potrzeba. Nawet co kilka kroków. Jest to wspaniałe ćwiczenie w tej sytuacji, ponieważ wprowadzając konia na koło, nie tylko powodujesz, że przestaje Cię wyprzedzać, ale również przestanie tak bardzo rozglądać się dookoła i skupiać całą swoją uwagę na otoczeniu. Nie może już pędzić na oślep przed siebie, ale musi skoncentrować się na tym, gdzie stawia nogi. Możesz obejrzeć tę technikę w filmie „Co robić, gdy koń wyprzedza” (moment: 08:40).
Uwaga! Prosząc o okrążenie, nie wolno dopuścić do tego, że koń napiera na Ciebie łopatką. W absolutnie każdej sytuacji musisz wymagać od konia, żeby nieproszony nie wchodził w Twoją przestrzeń. Jest to kluczowe dla Twojego bezpieczeństwa. Koń musi mieć nawyk omijania człowieka w każdych okolicznościach. Ma to kolosalne znaczenie zwłaszcza w sytuacji stresowej, gdy koń nie myśli, ale działa instynktownie. Jeśli ma nawyk omijania człowieka, ominie go. Jeśli nie – stratuje. Wiem, sprawdziłam na sobie…
Koń, który nie wie, albo wie, ale ma to gdzieś
Jeśli przyczyną wyprzedzania jest to, że koń jeszcze nie wie, że nie wolno mu tego robić, albo wie, ale i tak Cię wyprzedza, to będziemy stosować takie same techniki. Ale pamiętaj, o czym pisałam na początku: bezwzględnie muszą być one dostosowane do temperamentu i stopnia wyszkolenia konia.
Najskuteczniejsza metoda
Zanim przejdę do pokazania Ci metod doraźnych, zdradzę Ci sekret, jak mieć grzecznego konia. Jeśli nie chcesz, żeby koń Cię wyprzedzał, musisz działać wielotorowo. Stawiaj koniowi jasne granice i bezwzględnie wymagaj dobrych manier w każdej sytuacji, w jakiej robisz coś z koniem, albo przy koniu. Kilka przykładów:
- koń grzecznie czeka, aż na niego wsiądziesz
- koń nie napiera na Ciebie ciałem i nie wierci się podczas czyszczenia
- koń nie przepycha Cię, gdy wsypujesz mu paszę do żłobu. Spokojnie stoi z boku i cierpliwie czeka, aż odejdziesz
- koń nie wciąga Cię do boksu. Mimo otwartych drzwi i paszy w żłobie, czeka aż odepniesz uwiąz, zdejmiesz kantar i pozwolisz mu wejść.
Zapewniam Cię, że nawet nie pracując nad problemem wyprzedzania, ale pilnując dobrego zachowania w pozostałych sytuacjach, samo prowadzenie konia znacząco się poprawi.
Metody doraźne
Stosując którąś z poniższych metod, pamiętaj, żeby cały czas obserwować konia i działać, jak tylko spróbuje Cię wyprzedzić. Jeśli już Cię wyprzedzi, jedyne co możesz zrobić, to opisane wcześniej okrążanie.
Jeśli koń wyprzedza tylko czasem i tylko trochę, przytrzymaj go uwiązem. Chwyć uwiąz blisko podbródka konia i kilka razy szybko nim potrząśnij, jak tylko koń spróbuje Cię wyprzedzić. Natychmiast przerwij działanie, jak tylko koń zwolni. To bardzo ważne! Zobacz fragment filmu „Co robić, gdy koń wyprzedza”(moment: 16:55).
Jeśli koń wyprzedza za każdym razem, bierz ze sobą bat. Jeśli masz opór przed używaniem bata, obejrzyj film „Jak używać bata”. Jak tylko zauważysz, że koń zaraz Cię wyprzedzi, zacznij energicznie machać batem w górę i w dół przed nosem konia. To bardzo ważne, żeby machać PRZED nosem i pozwolić, żeby koń sam nadział się na bat. Nie bij konia po nosie! Koń, który wejdzie w pole działania bata, powinien się wycofać. Pamiętaj, że koń, który do tej pory wyprzedzał, najprawdopodobniej spróbuje Cię wyprzedzić z drugiej strony. Bądź na to gotowa i zadziałaj batem w ten sam sposób. Zobacz fragment filmu „Co robić, gdy koń wyprzedza” (moment: 17:23).
Ostatnia metoda jest najbardziej inwazyjna, wymaga pewnego doświadczenia i dużej pewności siebie. Jak tylko zobaczysz, że koń chce Cię wyprzedzić, zrób energiczny krok do przodu, błyskawicznie odwróć się w stronę konia i wycofaj go o kilka kroków, machając mu przed oczami rękami, uwiązem i batem, jeśli go masz. To powinno go utemperować. Zobacz fragment filmu „Co robić, gdy koń wyprzedza” (moment: 19:58).
Super ważna kwestia na zakończenie
Pamiętaj, że bez względu na to, którą technikę wybierzesz, nic nie uzyskasz bez konsekwencji. Jeśli chcesz, żeby problem zniknął na dobre, zawsze podczas prowadzenia musisz wymagać od konia dobrych manier. W zależności od skali problemu, przez pierwsze tygodnie lub miesiące, pewnie będziesz musiała stosować korekty dość często. Bądź więc czujna i nie daj się zaskoczyć! Z czasem koń przestanie wyprzedzać. Spójrz na Kaktusa, z którym kręciłam film „Co robić, gdy koń wyprzedza”. To koń, który ciągnął człowieka, wlókł i taranował.
Więcej przydatnych technik rozwiązywania problemów z końmi poznasz w Klubie Konie i Kropka. Zapisz się na newsletter, a poinformuję Cię o rozpoczęciu zapisów. A już teraz dostaniesz dostęp do dodatkowych materiałów.
